Laat dit blog een herinnering zijn aan wat je al bij je hebt. Een kompas voor wie wil thuiskomen in haar eigen essentie. Tegelijkertijd is deze tekst een waarschuwing voor wat ik toxische spiritualiteit noem. Ik plaats een aantal rode vlaggen die je kunnen helpen om helder te blijven op je (spirituele) pad en in je zelfonderzoek.
De essentie is er al, je hoeft haar niet te zoeken.
Hoe je het ook noemt: liefde, god, de bron, het leven, de stilte, het mysterie, het alles of het niets. Het huist in je, niet boven je. Je hoeft er niet voor ingewijd te worden, niet voor te betalen, niet voor te buigen. Je hoeft je er alleen weer mee te verbinden, als sneeuw die je opzij schuift zodat de grond zichtbaar wordt.
Verbinding brengt je verder.
Verbinding die zacht is. Verbinding die liefdevol is. Verbinding die grenzen kent. Verbinding die je optilt in plaats van afbreekt. Waar verbinding wordt gebruikt om te controleren of te isoleren, klopt er iets niet.
Zoek naar eenvoud.
Waar het ingewikkeld wordt gemaakt met complexe systemen, hiërarchieën, macht, grote sommen geld of onfeilbare autoriteit: wees op je hoede. Waar het heel eenvoudig kan zijn, wordt spiritualiteit soms opzettelijk onnodig moeilijk gemaakt, en dat is nooit toevallig.
Niemand is jouw tussenpersoon.
Geen priester, leraar, meester, goeroe of instituut staat tussen jou en je eigen essentie. Luister naar anderen, maar volg alleen wat bij jou past. En zelfs dan: neem niets aan. Onderzoek, verwerp, heroverweeg. Laat niemand bepalen wat jij moet denken, voelen, vinden, of met wie je mag omgaan.
Streef naar zuiverheid in je handelen, wees mild in je oordeel.
We vallen, we struikelen, we leren. Dat geldt voor iedereen. Maar wie blijft kijken, blijft groeien. Ontken je menselijkheid niet. Trap niet in de val van de spirituele bypass, waarin pijn en schaduw worden gladgestreken in plaats van erkend.
Twijfel is geen zwakte.
Wie niet twijfelt, kan niet leren. Stel vragen. Durf overtuigingen los te wrikken. Groei gebeurt ook — misschien juist — in de duisternis. Geen licht zonder schaduw. Wie alleen het mooie nastreeft, mist de diepte van het volle leven.
Wijsheid en compassie vind je in het alledaagse.
In stilte, in een blik, in zorgen voor iemand. Niet in bovenmenselijke toestanden, niet in spectaculaire ervaringen, niet in het streven naar verlichting.
Als een leer of systeem claimt dat jij minder bent, of fout bent om wie je bent…
Laat haar los. Alles wat jou verkleint, uitsluit of het vragen onmogelijk maakt, haalt je weg bij jezelf. Waar geen ruimte is voor twijfel of onderzoek, kun je zeker zijn: dit is geen zuivere praktijk.
Als iets te mooi klinkt om waar te zijn, is dat het meestal ook.
Vertrouw op je intuïtie, maar houd je gezond verstand scherp. Als je deelneemt aan een groep, cursus of methode, en je merkt dat je dingen niet durft (of mag) delen met je naasten, kijk dan eerlijk en wees kritisch: wat wordt er precies van je gevraagd? Transparantie is een randvoorwaarde voor veiligheid, zowel fysiek als psychisch.
En waar het jouw gezondheid betreft…
“Baat het niet, dan schaadt het niet” gaat vaak niet op. Wat niet baat, kan wél schaden. “Natuurlijk” is niet automatisch veilig. En belooft een methode of middel dé oplossing te zijn voor alles? Helaas: dat kan niet. Geen enkel middel werkt voor iedereen, altijd en overal. Wat je ook doet, laat je in elk geval nooit weghouden bij reguliere medische zorg.
Samengevat
Als spiritualiteit iets anders wordt dan een herinnering aan je eigen essentie: verbrand het, en begin opnieuw. Ik zeg hiermee niet dat je geen cursussen mag doen, of niet mag deelnemen aan een groep. Omarm wat het je te bieden heeft, maar laat het jouw authentieke zelf niet ondermijnen.
Ons bewustzijn werkt net als een parachute, alleen als hij open is.
(Ontleend aan een quote van Frank Zappa.)
Geïnspireerd en geschreven op 1e paasdag 2025.
